ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი მდებარეობს დასავლეთ საქართველოს უკიდურეს ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში, კოლხეთის დაბლობის ჩრდილოეთ გორაკ-ბორცვიან მხარესა და სამეგრელოს ქედის სამხრეთ ფერდობზე.

გეოგრაფიული მდებარეობა და საზღვრები

მოკლე ანოტაცია:

ფართობი: 619.7 კმ² (მერიის მონაცემი, 2024)
ქალაქი: 1
სოფლები: 12
ადმინისტრაციული ცენტრი: ქ. ჩხოროწყუ
მოსახლეობა: სულ – 33,931 (მათ შორის დევნილთა ჩათვლით), დაბა – 5,200, სოფლები – 27,462
თბილისიდან დაშორება: 317 კმ
საზღვრები:
- ჩრდილოეთით: მესტია, ლენტეხი
- აღმოსავლეთით: მარტვილი
- სამხრეთით: სენაკი, ხობი
- დასავლეთით: ზუგდიდი, წალენჯიხა

დამატებითი მონაცემები (ავტორი: ემილიანე ლემონჯავა, გეოგრაფი, 20 საუკუნე):

ლემონჯავას მიხედვით, რაიონის ფართობი შეადგენს 648.8 კმ²-ს.
რაიონის სიგრძე – 58 კმ, ყველაზე ვიწრო ადგილზე სიგანე – 10-15 კმ.
გეოგრაფიული საზღვრების აღწერა დეტალურად წარმოდგენილია მის მიმოხილვაში.

რელიეფი და ზონალობა

ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ტერიტორია მოიცავს როგორც გორაკ-ბორცვიან, ისე საშუალო და მაღალმთიან ზონებს — ზღვის დონიდან 200–3000 მეტრამდე.

გორაკ-ბორცვიანი მხარე: ზღვის დონიდან 500 მეტრამდე (მოსახლეობის ძირითადი ნაწილი)
საშუალო სიმაღლის მთები: 500–1700 მ
მაღალმთიანი ნაწილი: 1700–3000 მ და ზემოთ

ლემონჯავას ანალიზი:
მისი მიხედვით, ზონების საზღვარი და აგებულება გამოირჩევა სერული და პლატოს ტიპის რელიეფით, მკვეთრი სიმაღლის ცვლილებებით, მონოკლინური სერებით, სუბალპური და ალპური ზოლებით.

მთავარი მდინარეები და მღვიმეები

მდინარეები:
- ხობისწყალი — სიგრძე 150 კმ (მერიის მონაცემი; ლემონჯავა ასახელებს 154 კმ-ს)
- ოჩხომური — 70 კმ
- ტეხურა,
- ცივი,
- სქურჩა
მღვიმეები და კარსტული მოვლენები:
- მუნიციპალიტეტშია მიგარიის კირქვული მასივი და მრავალი მღვიმე, რომლებიც ტურისტულად გამოიყენება.
- ლემონჯავას მიხედვით, განსაკუთრებით აღსანიშნავია ლეწურწუმის, გარახის, ნაზოდელუს, ნოღაბოს და სხვა მღვიმეები, რომელთა ნაწილი 5 კმ-მდე სიგრძისაა.

კლიმატი და ბუნებრივი რესურსები

კლიმატი: ნოტიო სუბტროპიკული, საშუალო ნალექი — 1800 მმ (მერიის მონაცემი)
მცენარეულობა: გავრცელებულია ბზის, წაბლის, წიფლის კორომები, ზემო წელში — წიწვოვანი და ალპური ზონა, ფართოდ არის ენდემური მცენარეები
ფაუნა: დათვი, მგელი, ფოცხვერი, გარეული ღორი, ტურა, მელა, მდ. ხობისწყალში — კალმახი

ნიადაგები და წიაღისეული

ნიადაგები: წითელმიწები, ყვითელმიწები, ნეშომპალა-კარბონატული, ალუვიური (მერიის ინფორმაციით)
წიაღისეული: დოლომიტის, კირქვის, ანდეზიტ-ბაზალტის საბადოები (მუხური); აგრეთვე სამშენებლო ქვიშა, ღორღი, ფლეთილი ქვა

მინერალური წყლები და უნიკალური რესურსები

“ლუგელას” მინერალური წყალი:
- უნიკალური ტიპის მინერალური წყალი, რომელსაც ანალოგი არ აქვს მსოფლიოში (მერიის ინფორმაციით)
- წყლის ძირითადი კომპონენტია კალციუმის ქლორიდი (45 გ/ლ)
- ლუგელას წყარო სამკურნალოდ გამოიყენება და წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის სავიზიტო ბარათს

სოფლის მეურნეობა და მეფუტკრეობა

სოფლის მეურნეობა:
- ფართოდ გავრცელებულია თხილი (წარმოება — 4,000 ტონამდე), კივი (100 ტონა), ასევე ჩაი, სიმინდი, სოიო, ლობიო
- ნიადაგურ-კლიმატური პირობები განსაკუთრებით ხელსაყრელია თხილისა და კივის კულტურისთვის
მეფუტკრეობა:
- მსოფლიოში ცნობილი მუხურის გრძელხორთუმიანი ფუტკარი
- საბჭოთა პერიოდში დედა ფუტკარი იგზავნებოდა 57 ქვეყანაში
- დღესაც მეფუტკრეობა ერთ-ერთი წამყვანი დარგია მუნიციპალიტეტში

დასახლებული პუნქტები და ინფრასტრუქტურა

ქალაქი: ჩხოროწყუ
სოფლები: 12
დედაქალაქიდან დაშორება: 317 კმ
უახლოესი აეროპორტი: სენაკი — 37 კმ
უახლოესი პორტი: ფოთი — 80 კმ
უახლოესი რკინიგზის სადგური: ზუგდიდი — 37 კმ

მოსახლეობა და ეროვნული შემადგენლობა

სულ: 33,931 (მერიის მონაცემი, დევნილთა ჩათვლით)
ქართველი — 99.4%, რუსი — 0.4%, უკრაინელი — 0.1%, აფხაზი — 0.1%

ტურიზმი და საკურორტო პოტენციალი

მუნიციპალიტეტი გამოირჩევა სამთო და სპელეოტურიზმის რესურსით
სოფელი მუხური ცნობილია ბავშვთა კურორტით (80-ადგილიანი პანსიონატი)
ბუნებრივი რესურსები და მღვიმეები ტურისტულ ინტერესს იწვევს მთელი წლის განმავლობაში

დამატებითი ისტორიულ-გეოგრაფიული ანალიზისთვის გამოყენებულია ემილიანე ლემონჯავას გეოგრაფიული მიმოხილვა (20-ე საუკუნის შუა ხანა, ხაბუმის საშუალო სკოლის გეოგრაფიის მასწავლებელი), რომელიც აღწერებს და ტოპონიმიკას შეიცავს. თანამედროვე სტატისტიკა და ადმინისტრაციული ინფორმაცია მოწოდებულია ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის მერიის ოფიციალური წყაროებიდან (2024 წ.).

View Larger Map