სოფელი ხანწკი

33

ხანწკი — სოფელი დასავლეთ საქართველოში, სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში.

---

გეოგრაფიული და ადმინისტრაციული მახასიათებლები

• ადმინისტრაციული ერთეული: ნაფიჩხოვოს თემი (სოფლები: ნაფიჩხოვო, ლედარსალე, ხანწკი)
• გეოგრაფიული მდებარეობა: მდინარე ოჩხომურის მარცხენა მხარეს, მდინარეების შებეს, სომნიერიასა და დიჭყეს ხეობაში.
• სიმაღლე ზღვის დონიდან: დაახლოებით 280 მ.
• დაშორება ჩხოროწყუდან: 11 კმ.
• უბნები: ზემო ხანწკი (დიჭყეს მარჯვენა მხარეს, დღვანისკენ) — სოფლის სტატუსით შედის ნაფიჩხოვოს თემის საკრებულოში.

---

👥 დემოგრაფია

აღწერის წელი	მოსახლეობა	კაცები	ქალები	ეთნიკური შემადგენლობა
2002	535	268	267	—
2014	443	235	208	99.8% ქართველები

📊 2014 წლის მონაცემებით, ხანწკი შედარებით მცირე ზომის სოფელია, თუმცა მჭიდროდ დასახლებული ზოლია ნაფიჩხოვოსა და ჭოღას შორის.

---

გვარები (1996 წ.)

სოფელში დარეგისტრირებული იყო 24 გვარის 142 კომლი.
მრავალკომლიანი გვარები:

• ლაგვილავა – 38 კომლი
• ქობალია – 12
• ძერია – 12
• თოდუა – 10
• ნაჭყებია – 10
• გოგუა – 9
• მორგოშია – 9

---

ტოპონიმიკა და ეტიმოლოგია

ტოპონიმი „ხანწკი“ მრავალმნიშვნელოვანია და მკვლევართა შორის არაერთი ვერსია არსებობს:

1. გეოგრაფიული მნიშვნელობით — აღნიშნავს ქვიან, მაღლობიან ნიადაგს.
2. ხალხური გადმოცემით — დადიანისა და სვანი მერიქიფის ამბავიდან მომდინარე „გელუხანწკითია დიხა“ („მცირე მიწა ჩამოუჭერითო“) — ხანწკი = პატარა ნაჭერი მიწა.
3. გაპობილი ქვა — მოდის ფორმიდან ხა ნწკირილი, რაც ნიშნავს „ქვა გაპობილს“.
4. ნიშანი/ჭდე — უკავშირდება ჭდის დატოვებას ან საქონლის ყურის „ხანწკვას“ — ნიშანდადებულის მნიშვნელობით.

---

რელიგიური და კულტურული მემკვიდრეობა

• ხანწკის უბანში (ნაფიჩხოვოს ტერიტორიაზე) მდებარეობდა ჯაკონურის ეკლესია, რომლის ადგილი დღემდე ცნობილია.
• საბჭოთა პერიოდში წმინდა გიორგის ეკლესიის შენობა დაშალა რევკომმა და სკოლის საჭიროებებზე გადააკეთა; ზარი სკოლაში ჩამოკიდეს.
• მიმდინარეობდა „ბონდის ხიდის“ აღდგენა და შებესზე ახალი გადასასვლელის მოწყობა.

---

ისტორიული ადმინისტრაციული დაყოფა

• 1831 – დავით დადიანისეული დაყოფით, ხანწკი შედიოდა ჯვარის მაზრაში.
• 1886 – ზუგდიდის მაზრის, წალენჯიხის უბნის ჭოღის თემში (125 კომლი, 806 სული).
• 1930 – სოფელი გაიყო ორ ნაწილად:
  • პირველი – ნაფიჩხოვოს სასოფლო საბჭოში (135 კომლი, 672 სული)
  • მეორე – ჭოღის სასოფლო საბჭოში (36 კომლი, 164 სული)

---

მოკლე შეჯამება

ხანწკიში ფუნქციონირებს საბაზო სკოლა.

ხანწკის მაცხოვრის ეკლესიაში

1877 წელს მოინათლა 38 ბავშვი, ჩატარდა 10 ჯვრისწერა

1886 წელს მოინათლა 34 ბავშვი, ჩატარდა 9 ჯვრისწერა

1906 წელს მოინათლა 31 ბავშვი, ჩატარდა 8 ჯვრისწერა

1916 წელს მოინათლა 35 ბავშვი, ჩატარდა 5 ჯვრისწერა

წყარო

ბიზნესმენი გიორგი ცქვიტარია

ხანწკი — ჩხოროწყუს ისტორიული სოფელია, სადაც მეგრული ტრადიციები, ბუნებრივი სიმდიდრე და მეხსიერება მჭიდროდ გადაჯაჭვულია. იგი წარმოადგენს ნაფიჩხოვოს თემის მნიშვნელოვან ნაწილს — გეოგრაფიულად შუამდგომელს დასავლეთ და აღმოსავლეთ ჩხოროწყუს სოფლებს შორის.

---

📚 წყაროები:

• „ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი: სოციალურ-ეკონომიკური და დემოგრაფიული პროფილი“ (2025) ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი: ყოვლი…
• საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (GEOSTAT)
• chkhorotsku.ge არქივი