ხელოვნურ ინტელექტთან ერთად შექმნილი ფანტასტიკური ზღაპარ-კომიქსი
მარო ბებია
სოფელში ყველაფერს მზე მართავს. როცა მზე არაა, ღრუბლების რუხი ფერი სამყაროს ეფარება გარემო იცვლება და თითქოს ადამიანებიც.
მაროს გარდა. …
მარო თვითონ მზესავითაა. დილით იღვიძებს, შრომობს, ასაკის მიუხედავად არაფერი ღლის ან არ იმჩნევს. მაროს ყველაფერი ადრე უყვარს: სიტყვა, საქმე, შვილებზე და შვილიშვილებზე ზრუნვა
-დილა მშვიდობისა
ნიკომ თვალები ოდნავ მოჭუტა, კარებთან მარო გამოჩნდა — ხალათით და მოკრძალებული ნაბიჯებით. ხელში ძველი რვეული ეკავა, რომელიც ბიჭის მახვილ მზერას არ გამოპარვია
– სოფელზეა, ჩვენზე, ხაბუმეს სკოლაზე, დადიანებზე. სქან გოლუა ფირო, სი ვეკითხენდას, აბა მი ქიკითხას
ბებიამ ხელი გადაუსვა თავზე, ლოყა ლოყაზე მიადო და გულში ჩაიკრა
– წაიკითხავ თუ არა, ეგ შენი საქმეა. მარტო ის მინდა, რომ იცოდე წინაპრების გზა. ისინიც შენსავით აქ ცხოვრობდნენ, ფიქრობდნენ და თქვენს კარგ მომავალზე ოცნებოდნენ . სახელები მაინც ხომ უნდა იცოდე?
მაგიდაზე გაცრეცილი რვეული დატოვა — ყდაზე წერით: ხაბუ მე
ზოგან მელნის კვალი მთლიანად გამქრალიყო , მაგრამ მაინც იკითხებოდა მაროს ნაშრომი
ქვემოთ კი ეწერა :
ბართლომესგან გაგვიგია….
ნიკომ ფრთხილად აიღო რვეული და ჯიბეში ჩაიდო. თავადაც არ იცოდა, რატომ.
ბებოსთან გივიკო მოვიდა. მაროს შვილიშვილი და ნიკოს მამიდაშვილი ნაბახუსევი, ლუდით ხელში, ჯერ კიდევ ეტყობოდა სიმთვრალის კვალი და სიგარეტს აბოლებდა
მზერა ცინიკური, გივიკო ასეთი იყო – ამაყი, ცოტა ქედმაღალი და ყველაფერს დაცინვით უმკლავდებოდა.
გივიკო და ნიკო ხობწყართან
ხობისწყალი მშვიდად მოედინებოდა. ზოგჯერ ისეთი ბრაზიანია, სამყაროს ანგრევს, თითქოს თვითონაა მბრძანებელი.
ზემოთ მზე კი — მხოლოდ მაყურებელი. ახლა შედარებით წყნარი თვალს ადევნებდა ნაპირს, ხმელეთს, ბალახს,
ბიჭებიც იქ იყვნენ , ტკილებთან
-ლუდს დალევ? გავიდეთ მაღაზიაში კიდევ მინდა
-არა გივიკო, სასწავლი მაქვს, შენც არ დალიო. ზედმეტი მოგდის გაგახსენო გუშინდელი სკანდალები?
– ჭკუას ნუ მასწავლი. ბებოს დღიური რომ წამოიღე, ვითომ წაკითხვას აპირებ? ჯიბეში არაა მაგის ადგილი, ტვინშია
-მე რას ვაპირებ, შენ არ შეგეკითხები, თავს მიხედე და ნუ იკბინები. ისევ ჩემი იმედი უნდა გქონდეს, შენნაირ გალეშილებს უაზროდ როცა წაეკამათები.
– შენი იმედი ბიჭო…შენი იმედი…?! რა შეგიძლია საერთოდ? პატარა ბიჭი ხარ, ქალაქში წაყვანილი. მოგაშორეს თოხს, ბარს ….ახლა კაცობ?
გივიკო მაისურში წვდა, ერთმანეთს დაეჭიდნენ. ამ კინკლაობაში კი რვეული ჯიბიდან ამოვარდა, ფურცლებიდან სხივები მზის სხივებს შეურთდა და
ყველაფერი თითქოს შეჩერდა.
ბიჭები გაჩუმდნენ, სუნთქვა შეეკრათ.
რაღაც შეიცვალა – ნაცნობი და უცნობი ერთდროულად გახდა სამყარო.
– ეს რა არის? — თვალები გაფართოებული ჰქონდა ნიკოს.
– რაღაც ხდება — ამოილუღლუღა გივიკომ,
სახლები სად გაქრა? აქ ქოხებია… ეს ადგილი…
– კატასტროფაა? — ნიკო წამოდგა, დაბნეულმა გარემო მოათვალიერა. – მეტეორი ხომ არ დაეცა დედამიწას და ყველაფერი ძველ დროში გადააგდო?
ბიჭები მდუმარედ იდგნენ, გაოგნებულები. ყველაფერი ნაცნობი იყო, მაგრამ თან უცხო — სხვა დროს, სხვა საუკუნეში იყვნენ.
რვეული კი კვლავ მიწაზე ეგდო, გაშლილი, თითქოს ყველაფერი სწორედ იქიდან დაიწყო.
ორივე გაჩერდა. მდუმარედ აკვირდებოდნენ გარემოს…
სოფელი თითქოს იცნეს, მაგრამ …..
ხობისწყლის ხმა უფრო მკაფიო იყო — წყალი ქვებზე მთელი ძალით ეცემოდა და ირგვლივ, ნაცნობი სახლების ნაცვლად, მხოლოდ ძველი ხის კონსტრუქციები იდგა, სახლსაც ვერ დაარქმევდი
მაროს სახლი — ის, რაც მათ დროში ყველაზე ძველად და ავარიულად ეჩვენებოდათ — ახლა თითქმის სასახლეს ჰგავდა. გამაგრებული კედლებით, მყარი კარებით და აუღელვებლად მდგარი.
გივიკომ მზერა გაუსწორა წარსულს, ნიკომ მხოლოდ ჩაისუნთქა.
.
ჯერ ნაბიჯის ხმა მოისმა. გივი და ნიკო ერთდროულად შეტრიალდნენ — არ შეშინებულან, უბრალოდ… გაჩუმდნენ.
შორიდან, გზის ფერდობზე, სამნი მოდიოდნენ…..
ერთს მძიმე ნაბიჯი ჰქონდა, — შავ ქუდში და მშვიდი სახით მოდიოდა.
მეორეს მკაფიოდ გამოკვეთილი მზერა — ზურგი გამართული, ნაბიჯები ზუსტად განსაზღვრული
მესამე მელოდიურად მოდიოდა — ტანი მკვრივი ჰქონდა და სიარულში სიმღერის რიტმი გამოყვა.
გივიკო წამით ერთ ადგილზე გაიყინა. მერე ჩუმად თქვა:
— მოდიან……ვაჰ…თან ვინ მოდიან….ეს დაუჯერებელია
ავტორის შენიშვნა: თადა გოგუა რეალური ადამიანი იყო. ლოტბარი ოქრომჭედელი, ილიკო დადიანი – თავადი, დადიანების სახლის მფლობელი ხაბუმეში. ის ნამდვილად ყაჩაღებს შეეწირა და სავარაუდოდ მისი საფლავის ქვა მოიდანახეს სასაფლაოშია განთავსებული
ბართლომე ჯალაღონია გამოგონილი პერსონაჟია, როგორც ეს ისტორია
ნიკომ გვერდიდან შეხედა.
— ვინ მოდის?
გივიკო თვალს არ აშორებდა მოსულებს.
— ეს ბართლომეა. მეწაღე, დუქნების მფლობელი. ჩვენი წინაპარი. ბებია მაროს ხაზიდან.
სოფელში ყველა მას ენდობოდა — სიტყვას არ აჭარბებდა.თუ იტყოდა, კანონი იყო. ოღონდ ცინიკური, მოშაირე . ამიტომ ამბობენ ჩემზე სუფთა ბართლომე ხარო
-ღადაობ…ბბბბბართლომე მარო სულ ხუმრობით „ჩემს ბართლომეს“ გეძახის….არ ვიცი….შოკიც აღარაა , ეს……..
— ის შავჩოხიანი… ილიკო დადიანია. თავადი.
დადიანების სკოლა მათი იყო. მუხურის გზა მაგან გაიყვანა…
ჩხოროწყუს პირველი ხელმძღვანელი. იოსების ძმა.
მერე… მოკლეს.
ნიკო გაჩუმდა.
გივიკო არც გაუჩერებია — თვალებითაც ლაპარაკობდა ბიჭი
თადა გოგუა. ოქრომჭედელი. ლოტბარი. 1859-ში დაიბადა.
ხიდის იქით ჰქონდა სამჭედლო.
მისი გამოჭედილი მასალა რარიტეტია. სოფლის მჭედელი და უდიდესი ლოტბარი….მეგრული მელოდიურობის ერთ-ერთი ფენომენი .
ნიკომ თითქოს სუნთქვა შეეკრა წამით. ხმა ძლივს ამოიღო:
— შენ… ეს ყველაფერი ისე ამბობ, თითქოს იქ იყავი.
გივიკომ მხრები აიჩეჩა — თითქოს არაფერი.
— წიგნი მიყვარს, ხომ იცი.
-მაროს დღიური კი არა, ყველაფერი იცი და ერთხელ არ გითქვია., არ წამოგცდენია მე მეღადავებოდი… ზოგჯერ მეგონა… შენ უბრალოდ… ლუდი და სიგარეტი იყავი, მეტი არაფერი
— ნიკო. ზოგჯერ მეტი იცის კაცმა, ვიდრე გიჩვენებს.
ილიკო მშვიდად მიუახლოვდა, ბიჭებს დააკვირდა და ღიმილით კითხა:
— გამარჯობა, ბიჭებო… ეს რა დაგმართნიათ?
გივიკო თვალს არ აშორებდა. ნიკო ოდნავ დაიბნა, მაგრამ ხმა არ აუწევია.
ბართლომემ ირონიული ეჭვით დახედა ორივეს, მერე ილიკოს გადახედა:
— თავადო, აშკარად უჩხუბიათ… ახლა კი ფოხანებით დარბიან ხალხში.
გივიკომ მხრები აიჩეჩა…..
— გვაპატიეთ. დაგვაყაჩაღეს.
სად ვართ — წესიერად არც ვიცით.
ილიკოს ჩაეცინა, უფრო თანაგრძნობით, ვიდრე ირონიით:
— ცუდ ამბავში მოყოლილხართ ძმებო, მართლა…
მაგრამ ერთმანეთს რაღას ურტყამდით?
ყაჩაღები მიგებეგვათ?
ბართლომემ ღიმილში ეჭვი გაურია:
— კუნთი გეტყობათ, ლაპარაკიც გცოდნიათ. 10 კაციც რომ ყოფილიყო, არ გაქვთ გამართლება
ილიკო დაფიქრდა, მერე ბართლომეს მიუბრუნდა:
— კარგი, შეეშვი… ჩავაცვათ, დავახუროთ.
ჩემთვის განკუთვნილი სამოსი მიეცი. ორი წყვილია
ნიკო დაბნეული იდგა, მაგრამ თავაზიანად უთხრა
— არა, მადლობა
… მადლობა მერე.
ბართლომემ თავი დაუქნია და მიიხმო:
— წამოდით. თითო ჭიქა დავლიოთ.
ჩემმა მეუღლე, მაკრინემ სუფრა გაამზადა — ისეთია, კნიაზთანაც არ შეგრცხვება კაცს.
ილიკომ თბილად იკითხა:
— რა გქვიათ?
— ნიკო გულუა
— გივიკო დადიანი.
ბართლომე თვალებით ჩაეკითხა ორივეს.
— გულუა… დადიანი…
მეგრულიც გესმით — ჩვენი საუბარი გესმოდათ. ვერ გამაცურებთ
… ვისი ხართ?
— არ ვართ, ბაბუა ბართლომე, ცუდი ამბით…
— ვინაა შენი ბაბუა ან ჩემი სახელი საიდან იცი?!
ილიკომ ღიმილით გადახედა ბიჭებს :
— წამო… ბართლომეს ქვევრს თავი მოვხსნათ. დაუმჟავდება მერე ღვინო და სირცხვილი არ ვაჭამოთ. არ გინდათ გამხელა , ნუ იტყვით….სამტროდ არ ჩანხართ მოსული და სტუმარი კი ღვთისაა კოლხებში…….
-არა, მე მართლა დადიანი ვარ, ეს კი გულუა..
მაშინ უარესად არ მესმის , მაგრამ ეგ არაფერი…..
ხელები ჭიქას ეხება. მორიგი სადღეგრძელოა.
ღვინის ბახუსი ყველას მოეკიდა — გათამამებულები და გათანაბრებულები იყვნენ.
ილიკო ფეხზე წამოდგა
ალავერდს მეგრული წესით გივიკოსკენ გადავიდა
ჭიქას მაღლა აწია და ხმამაღლა წარმოთქვა:
— მე თავადი ვარ. ვიღაც მეფე ან ტუსაღი.
წოდება და სტატუსი — უფლება კი არ არის, პასუხისმგებლობაა.
ღმერთმა ყველას ჩვენი თავი ჩაგვაბარა.
თუ სხვაზე მდიდარი ხარ, თანამდებობაზე ხარ ან სტატუსით მეტს გიწოდებენ
სანამ მოითხოვ, უნდა იცოდე, შენგან მეტს მოითხოვენ.
ჩვენში პირიქითაა… გახდებიან ბლაღოჩინები, ნამესტნიკები, სტაროსტები და დაიწყებენ:
„მოდით, მემსახურეთო.“
არა, ბატონო.
იმ ხალხს გაუმარჯოს,
ვისაც კაცობა, ქალობა არ ეშლება.
ღარიბი იქნება, მდიდარი, მღვდელი თუ ვექილი —
ეცოდინება, რომ პასუხისმგებელია და არა მხოლოდ უფლებამოსილი.
ჭიქები შეასკდნენ ერთმანეთს.
ყველამ ერთხმად თქვა:
— აბა, გაგვიმარჯოს!
და მაშინ თადამ სიმღერა წამოიწყო.
ხმაში ყველაფერი იყო, ჭურვივით იფეთქა მეგრულმა მელოდიამ
და ამ ხმას აჰყვა გივიკო.
თადამ გადახედა.
ხმები იდეალურად შეეზავდა ერთმანეთს.
სუფრაზეც პოლიფონია არ დარღვეულა —
ოთახში დრო გაჩერდა.
ასეთ დროსაა ღვინო წამალი…
როცა ლხინს ეხმარება და დარდს გვიქარვებს.
ნიკო ჩუმად იჯდა.
გივიკოს შეხედა —
მის თვალებში ის ბავშვი იცნო
ერთად რომ თამაშობდნენ და სკოლის ანსამბლში შეუცვლელი სოლისტი გახლდათ
მერე დადუმდა. არასდროს მღეროდა. არც სუფრაზე, არც სიმთვრალეში.
ახლა კი მღეროდა.
გაწითლებულ ლოყებს ჰანგები უხდებოდა.
სიმღერის შემდეგ სუფრაზე გაჩენილი სიცილი ისევ ჩვეულ ქეიფში გადავიდა
ქალბატონები ღვინით და ლავაშით დამშვენებული შემოვიდნენ. სტუმრებო, ეს ჩემი მეუღლე მაკრინეა, ეს კი ჩვენი გაზრდილი ხაბუ იგივე თამუნა. ხაბუ ჩვენი ახალგაზრდა სოფლისსაპატივცემულოდ დავარქვით
მაკრინე დოქით შემოვიდა — უხმოდ, უშუალოდ.
ბართლომეს წინ დადგა, სუფრა გადაამოწმა
მშვიდი ქალი იყო — აქ ყველაფერი იცოდა.
ხაბუ მის უკან,მოკრძალებით შემოვიდა, ლავაშის კალათი ეჭირა.
სუფრასთან ჩავლა რომ მოუწია, წამით გააპარა მზვერავი თვალი.
ნიკოს თვალიც იმ წამს გაიქცა…
თვალები ერთმანეთს შეხვდა
შემდეგ — თითქოს შემთხვევით, კიდევ ერთხელ., კიდევ ერთხელ
გივიკომ შენიშნა, არაფერი უთქვამს, არც გაუკვირდა
ღვინის ჭიქა ზემოთ აწია, შეეცადა არავის შეემჩნია გამომეტყველება
ეს უკვე აკრძალულის დასაწყისი იყო.
ილიკო წამოდგა.
ფეხზე მდგომმა მიაპყრო მზერა ბიჭებს — ღიმილით, გულიანად.
— ხაბუ
ჩვენი მასპინძლის მეზობელია. მშობლები ადრე დაეღუპა ბავშვობიდან ჩვენს წინ იზრდება…
ღიმილით გადახედა ბართლომეს
— შვილებისგან რომ განვასხვაოთ, მე და ბართლომემ კაცები არ ვიქნებით.
ყველას გაეღიმა.
მხოლოდ გივიკოს არ ამოსვლია ღიმილი გულიდან
ხაბუ და ნიკო
ეზოში გამოვიდნენ….
სუფრის ხმაური შიგნით დარჩა — ახლა თითქმის ღამე იყო, გრილი და ჩუმი.
მთვარის შუქი ეზოს ხის ღობეს ეცემოდა.
ილიკომ თვალი მოავლო ყველას და თქვა:
— დღეს კარგი პური გვაჭამა ჩვენმა ბართლომემ.
მაგრამ დილით,უკლებლივ ყველანი გზის სამუშაოებზე მივდივართ.
— არაა ხვალ ჭიქები საჭირო. სიჩუმეში უნდა ვიმუშაოთ.
— ბართლომე, ბიჭების გაფრთხილება არ დაგავიწყდეს
თადა, შენგან ნაყიდი სამუშაო იარაღებს ხვალ გამოვცდით. ოქროს ხელები გაქვს, ვიცი. გზას დაგვილოცავს
ბართლომე მხრებში გაიშალა, მერე ბიჭებს გადახედა:
— ჰმ… ამ ორს რა ჭირს, ა?
ნამეტანი ხომ არ მოუვიდათ?
ილიკომ ცალყბად ჩაიღიმა:
— ახალგაზრდები არიან.
ბიჭმა გოგოს უნდა ელაპარაკოს — აბა, როგორ?
მთავარია, ზღვარი იცოდნენ.
— კნიაზ გივი დადიანი, შენს ძმაკაცთან ერთად შენც მოხვალ.
არა ხართ მიჩვეული შრომას, მაგრამ ხვალ ოფლში გაგადნობთ, ვაჟკაცო. არ დაგინდობთ, იცოდეთ!
— გავიწურებით, ბატონო ილიკო.
მართლა უცხოები კი არ ვართ.
— ჰოდა, თქვენი ნაშრომიც დაეტყობა სოფელს.
ბართლომემ ჩვეული ირონით ჩაილაპარაკა :
— ამ ორ ყალთაბანდს ჩემთან დავიტოვებ, თავადო…
კიდევ რომ არ დაახიონ ერთმანეთს საროჩკები.
სადღა ამდენი ჩოხა-ახალუხი…
მუშაობა თითქმის დამთავრდა.
კაცები უკვე ნელ-ნელა იშლებოდნენ, ჩაბარებული იარაღები მიყარეს ერთ ადგილზე
ილიკო გივიკოს მიუახლოვდა.
— გივი… შენ კარგი ხარ.
ერთხელ არ ამოგისუნთქია.
წყალიც არ მოგითხოვია.
— ილიკო, ეს გზა ყველაზე მეტად ჩვენ გვჭირდება.
ვერ აგიხსნი — როგორ… ან რატომ.
ილიკოს გაეღიმა.
— მომკლა შენმა მიკიბულ-მოკიბულმა ლაპარაკმა.
რაღაცას მალავ — თან ისე მტკიცედ…
ასე ჯაშუში არ იქცევა.
ცუდი კაცი — მით უმეტეს.
გაგება მინდა, მაგრამ ქვა ხარ… კლდე.
ვერ გთხოვ.
გივიკო ჩაფიქრდა. მერე სიტყვა იპოვა.
— სამი დღეა აქ ვართ.
შენობით ვსაუბრობთ.
მხოლოდ ერთს გეტყვი:
აქ სამტროდ არ მოვსულვართ.
არც არავის ვავნებთ.
მაგრამ ცუდი ისაა — ვერავის ვეხმარებით.
— ვერც შენ, ილიკო.
ვერც თადას. ვერც ბართლომეს.
მართალი ხარ — შემიძლია დაგეხმაროთ.
მაგრამ…
თუ დავეხმარებით, არავინ იცის, სხვებზე როგორ იმოქმედებს.
— მაპატიე ამისთვის, ილიკო.
— თუ საიდუმლო დიდია, კაცების ხვედრია ცივი გონების იქით არ უნდა გაეპაროს.
არაფერს გკითხავ მეტს.
მაგრამ ის ვიცი, ვგრძნობ —
რასაც შენ თავში ატარებ…
დიდია.
და ლუგელას ხეობის ქვასავით მძიმე.
გივიკოს ჩაეღიმა.
— დინებას მიყევი, გივი.
მტკიცედ იდექი შენი სიმართლისთვის.
ისე კი… არ იტყუები.
შენ მართლა დადიანი ხარ. კოჭებში გცნობ
— კი. შენი გვერდით შტოს წარმომადგენელი დადიანი ვარ
ოღონდ… ნუ მკითხავ, აქ როგორ მოხვდი.
ჰმ, ნათესავებიც ვყოფილვართ
— აი იმას კი რა ეშველება…
დღეს ვითომ მუშაობს, ხაბუს ხან წყალს თხოვს, ხან ჩრდილში მოიხელთებს
გოგოც თვალებს უციმციმებს. ჰმ…..
გივიკო ჩერდება. ჩაეღიმა, ოდნავ მწარედ.
— ვერც მაგ ამბავში ჩავერევი.
მინდა…
— ჩემი შვილი ოთხი წელია ეთამაშება და გული არ უჩვენებია.
ზურგი შეაქცია, ახლოს არ იკარებს.
ნიკო კი ორ დღეში შეუყვარდა.
ამას არც გამადიდებელი უნდა, გივი,
და ვერც თოკით დააბავ ორივეს.
— გამომყევი ტფილისში.
ცოტა ხნით ვიქნებით.
საქმეებს მოვაგვარებ, მერე წამოვალ.
ხარჯი, ტანსაცმელი — არ დაგჭირდება.
ჩემთან იქნები.
გივიკო ოდნავ შეცბა. … მერე თავი დაუქნია.
— წამოვალ.
ჯერ მაინც…აქედან ვერ გავაღწევ.
გაღწევაზე გაქვს საქმე ? არა რა, ასეთი არაფერი გამიგია. უკვე მეშინია შენი სიმართლე ბოლომდე ვიცოდე. რაღაც სხვაა….ცოტა უცნაური.
დუქანში ხმაური იყო — ღვინის ბოთლები, ძველი ლამპა, მაგიდები შელახული, მაგრამ სუფთა.
ფანჯრიდან თბილისის შუქი სუსტი ლაჟვარდივით გადმოდიოდა.
გივიკო და ილიკო მაგიდასთან ისხდნენ.
ილიკოს ხელი ძმაკაცურად გადაეხვია გივიკოსთვის.
გივიკო ძველებურ ყალიონს აბოლებდა, თითქოს სულ გადაავიწყდა თანამედროვე სიგარეტის გემო
მათ წინ თვით ფირომანი იდგა.
—
„ბესარიონ ქებურია ვაჟკაცობით ქებულია,
მტკვარზე გადის უხიდოდ,
მაღლა ადის უკიბოდ.“
დუქანში რამდენიმე კაცმა სიცილი წამოიწყო.
ფიროსმანი თავი ოდნავ დაუქნია ბესარიონს, რომელიც ღვინოს საერთოდ არ ეტანებოდა—
მერე გივიკოს გადახედა
— შენ… პირველად ხარ ტფილისში?
გივიკომ თავი დაუქნია. ხმა არ ამოუღია.თვით ფიროსმანთან პურს ვჭამ…თვით ფოიროსმანთან. დიდ ბესარიონს კი თვალებში ვუყურებ…
ილიკო და გივიკო სოფელში წყაროსთან მივიდნენ, მტვერი გზიდან გამოყვათ, სახლიდან მოშორებით, მათ საშუალო ასაკის კაცი მიუახლოვდათ. გივიკომ ძველი სურათებიდან იცნო. გოჩა დადიანი იყო. კარგი კაცი, ღარიბთა დამხმარე და მამაცი მეომარი
– ილიკო, პირდაპირ გეტყვი… შენმა ბიჭმა და სტუმარმა ნიკომ ერთმანეთი ისე გაატყავეს, ხორცი არ დაუტოვეს მგელს საჭმელად, ხობისწყალში იგორავეს, ტკილებს კიდევ კარგი გადაურჩნენ უფლის წყალობით
შენს ბიჭს შენები უვლიან.
სტუმარი — ბართლომესთანაა, მაკრინე უყურებს, წუთით არ შორდება.
ილიკომ თავი დახარა
დადიანმა ხმალი გაისწორა , თავი პატივისცემის ნიშნად დაუკრა და წავიდა თავის გზაზე
– მე წიწას დაველაპარაკები.
შენ ნიკოს მიხედე.
გივიკო დუმდა.
– ვიცი, რომ გოგოს არ უყვარს ჩემი ბიჭი… ეგ თავიდანვე ჩანდა.
მაგრამ ასე რა ეშმაკმა შეაყვარა უცხო ბიჭი რამდენიმე დღეში ?
არ ეკადრება ორ დღეში ჯულიეტობა.
გაუთხოვარ გოგოს არ შვენის.
უნდა მოვაგვაროთ ისე, რომ არავინ დაზარალდეს და სოფლის ხმაურიც არ გვინდა
გივიკომ თავი დაუქნია. ნუ შეღონდი. ჩვენი ძმობა აწი მარადიულია. ასეთები ხდება ამ სამყაროში? ჩვენი ვალია მოვაგვაროთ
წიწას და ნიკოს ჩხუბი ხაბუს გამო
— ნიკო, რას შვები?..
აქ სტუმრები ვართ.
შენ გიყვარდება ბებიის ბებიის ტოლა ადამიანი…
და ჩხუბობ შეყვარებულ ბიჭთან, რომელსაც ცხოვრებას უნგრევ.
— არ ვაპირებ მისგან წასვლას.
არაფერს ვაძალებ. არავის არაფერს ვართმევ…
ხაბუ ჩემთვის ყველაზე სუფთაა, რაც კი ოდესმე მიგრძვნია.
— და თუ აქ დარჩი?
ხაბუ ცოლად გამოგყვება. ამას უკვე ვხედავ.
შვილები გეყოლებათ, შვილიშვილებიც…
დაიწერება სოფლის ისტორია ახალ ხაზად, მეორე მსოფლიო ომშიც იბრძოლებენ შთამომავლები
— და მერე?..
ვინ იცის, ეს ბავშვები ვის „მოკლავენ“ და ვის „გააცოცხლებენ“ მომავალში?
ეს ხომ უკვე ისტორიის ნაწილია.
“პეპლის ეფექტი” არ გინახავს?
ერთი შეყვარებული ბავშვი, ერთი დაუფიქრებელი არჩევანი —
და მთელი დროის ხაზები იცვლება.
ნიკო (ნაწყენად):
— ვიცი, რომ სხვა დროა.
ვხედავ, გივი. მაგრამ ვერ ვთქვი “არა”.
ის ჩემზე უკეთესია, ვიდრე ჩემი დროის ბევრი ადამიანი.
გივიკო (სევდიანად):
— არ გეჩხუბები, ნიკო…
უბრალოდ გთხოვ — იფიქრე.
არ გეუბნები, ხელი ჰკრა…
მაგრამ იმასაც ვერ გეუბნები, რომ ეს მართალია.
გივიკო:
— ილიკო… ილიკო მალე დაიღუპება.
და მე ვერ ვეუბნები.
თუ ვეტყვი, იმ ყაჩაღებს დახოცავს.
მაგრამ მერე?..
მათ აღარ ეყოლებათ შთამომავლობა.
და შეიძლება ის შთამომავლობა ვიღაცას გადაარჩენდა
— მე ამას გულში ვატარებ.
და მადლობა ღმერთს, შენ მაინც მენდობი და მომავალს მაინც არავის უმხელ.
— ვერ დაგეთანხმები, გივი.
შენს გზაში არასდროს ჩავრეულვარ.
შენ ხარ ჩემი ძმა — ერთადერთი და მთავარი.სულ ვკინკლაობთ, მაგრამ ძმები ვართ
…ხაბუს ვერ დავთმობ.
— მაშინ უბრალოდ იცოდე, რას აკეთებ.
აქ ქალი არ არის დაცული.
უფლებები არ აქვს…
ეს სიყვარული შეიძლება შენთვის წმინდა იყოს,
მაგრამ მისთვის — ტვირთი გახდეს.
გთხოვ, არ დაუნგრიო ის, რაც შენი სიყვარულის გარეშე ბევრად უფრო დაცულია.
ხობისწყლის ხმა ღამეს აღვიძებდა
ყველასგან შორს ორი წერტილივით ხეებს სიყვარულის აჩრდილები ეფარებოდნენ
— ძალიან, ძალიან მიყვარხარ.
არ ვიცი, ეს როგორ მოხდა…
ორი დღეა და მგონია მთელი სიცოცხლე გიცნობ.
ნიკომ თავი დახარა. სიტყვები თითქოს აღარ ესმოდა
— მეც… სიგიჟემდე.
არასდროს ვყოფილვარ ასეთი.
გივიკო სოლომონივით დადის, მე კი საკუთარ თავს ვეღარ ვცნობ.
— გავიქცეთ?
ტფილისში… ქუთაისში… სულ სხვაგან.
არც ილიკო, არც ბართლომე… არც ჩემი მშობლების საფლავი…
მხოლოდ შენ და მე.
გაგრძელება არ ჰქონია ამ წინადადებას.
მხოლოდ დუმილი იყო პასუხი.
გული მიხვდა,გონებაც
— რაც უნდა გითხრა, არ დამიჯერებ…
— შენი ყველაფერში მჯერა.
— მე…
მომავლიდან ვარ.
ჩვენთან… 2025 წელია.გესმის ცაში თვითმფრინავები დაფრინავენ, კოსმოსს ვიკვლევთ და ხელოვნური ინტელექტით გამოცდებს ვაბარებთ. მოთხრობაც კი დაწერა ერთმა
გოგოს მზერა არ შერხეულა.
— ეგეც კი მჯერა.
შენ ისეთი ხარ…
— ნიკო, მე გიშვებ.
ეგოისტურად არ დაგიჭერ.
მარტო ჩემი ნება რომ იყოს, თოკებით დაგაბამდი, მაგრამ გული მიგრძნობს, წასასვლელი ხარ.
მხოლოდ დღეს… არაფერზე ვიფიქროთ.
ჩიტების ჭიკჭიკს ვუსმინოთ, ხობისწყლის ხმას…
და ერთმანეთს არ მოვცილდე
ნიკომ თავი დაუქნია. თვალიდან გადმოსული ცრემლი ხაბუმ ხელსახოცით მოწმინდა.
— ყოველთვის მეყვარები…
არ ვიცი ვინ ხარ…
მაგრამ შენ მე სიყვარული მაჩუქე. ეს იყო ღამე, რომელიც ორივემ იცოდა — აღარ განმეორდებოდა.
და მაინც, საკმარისი იყო ათი სიცოცხლისთვის.
ნიკო, შეხედე, რვეული აქტიურდება. მალე დაიწყება…
— არა, გივიკო. ახლა არა… თამუნა უნდა ვნახო…
გივიკომ ბიძაშვილს ხელი დაადო.
— ნიკო… აღარაა დრო…
ამ დროს თამუნა ფეხშიშველი მორბოდა ნიკოსკენ. ხობისწყლის ხეობა ღრიალებდა, მდინარე ტალღებს ეჯახებოდა და თითქოს კიდევ უფრო ამძაფრებდა სინამდვილეს. გივიკო მთელი ძალით იჭერდა ნიკოს.
— ხაბუ მე, ხაბუ მე… ჩემი თამუნა… — ჩაილაპარაკა ნიკომ.
თამუნა მუხლებზე დაეცა, ცრემლები მოიწმინდა, ბიჭებს პირჯვარი გადასახა და გაქრა. ირგვლივ კი ყველაფერი ძველებურად დაბრუნდა. რვეულმა ძალა დაკარგა და ფურცლებად იქცა. ხობისწყლის ხმა კვლავ ძველებურად იპყრობდა გარემოს.
ვა, ნიკო…ცენტრში გამოხვედი? მომწონს, მომწონს.
— ა, როგორ ხარ? აზრზე მოხვედი?
— მეც მიკვირს, ეს რა იყო…
.. გიჟებად ჩაგვთვლიან, ვერ გავამხელთ
— ნიკო…
— სიმართლე შენც დაგიმალე…
ლუდს და სიგარეტს სოლომონობა არჩიე — ეგ გასაგებია.
მაგრამ ეს… ეს რვეულიდან იყო.
გივიკომ გადაფურცლა. ხმა ოდნავ დაეძაბა, როცა კითხვა დაიწყო:
„ეთერ ცხადაიას მოგონება:
“მოხდა ისე,, რომ მშობლები ადრე დავკარგეთ. გაგვზარდა დეიდამ, რომელმაც დედობა გაგვიწია.
სოფელში ბიჭი შეყვარებია…ვიღაც თბილისელი ჩამოსულა და მოულოდნელად გაუჩინარებულა.
რას არ ჭორაობდნენ სოფელში, ყაჩაღებმა მოიტაცესო, წყალში ჩავარდაო…
დეიდას სიტყვა არასდროს დაუძრია.
მკაცრად გადმოგვხედავდა, როცა ვკითხავდით.
ამბობდა: ‘ნიკო ჩემი ერთადერთი და მარადიული სიყვარული იყო,
ნიკო სულ სხვა იყო.
თითქოს ორი დღით ანგელოზი მოგვევლინა და ისეთი მცხუნვარება ჰქონდა, დიდხანს ვერ გაჩერდა და წავიდა.“
გივიკო ჩერდება. მერე განაგრძობს:
— დეიდა არ გათხოვდა.
მხოლოდ დის შვილებზე და ძმის შვილებზე ზრუნავდა.
ამბობდა — ასეც ბედნიერი ვარ, და ნიკო ცუდად არავინ მიხსენოსო.
არ უღალატია არავისთვისო…
— დიდი სახელი მოუხვეჭია თამარს.
ადრე ხაბუს ეძახდნენ სოფლის პატივისცემით.
მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი.
ასეულობით მეცნიერული კვლევის ავტორი.
ყველა წიგნს აწერდა: „ეძღვნება ნიკოს, ჩემს ერთადერთ და მარადიულ სიყვარულს.“
— ერთხელ დაწერა კიდეც: „ნიკო, შენ ბედნიერი უნდა იყო.
მე ღმერთთან საყვედური არ მეკუთვნის. ჩვენ სულ ერთად ვიყავით და შენ მაჩუქე სიცოცხლის ენერგია”
— მხიარული და კეთილი იყო ხაბუ.
კარგად ცეკვავდა, მღეროდა…
— ოთხმოცდათხუთმეტი წლის იყო, კიდევაც გვართობდა.
ბოლოს მშვიდად თქვა — „ნიკო“
და ღრუბლებს შეუერთდა.
გივიკო ჩერდება. ნიკოს ხმა არ ისმის.
გივიკომ ლუდი მიაწოდა.
— მან თავის დროში იცხოვრა, ნიკუშ.
ნიკოს თვალები ცრემლით აევსო, ჩაფიქრდა.
— გახსოვს, როგორ დაგვლოცა?
გივიკომ ბიძაშვილი გულში ჩაიკრა.
— იტირე, იტირე…..ცრემლი ვაჟკაცისთვისაც ღირსებაა, როცა გული იწვის
სამაგიეროდ მხიარული და ბედნიერი იქნები, ჩემო ძმაო.თამუნა დაგილოცავს გზას, მე კი ….ილიკო
შენში ილიკო ალაპარაკდა? ნათესავი კი იყო.
-აუ ბართლომე და მაკრინე მომენატრებიან…რა ტიპები იყვნენ
მედიცინის მეცნიერებათ დოქტორი, პროფესორი თამარ (ხაბუ) შენგელია დის შვილებთან და ძმის შვილებთან ერთად
ავტორის შენიშვნა ხაბუ არარეალური პიროვნებაა
— აბა, შვილებო, დილისთვის კომპოტი მოვამზადე თქვენთვის. ნამცხარი…ოჰ….როგორ დამავიწყდა მე სკლეროზიანს
— ბეეე, მომენატრე… — გადაეხვია ნიკო.
— რას ამბობ, ნიკო, სადმე იყავი წასული და მე ვერ გავიგე? — გულით გადაიხარხარა მარომ
— კარგი კაცი ყოფილა ბართლომე — ჩაილაპარაკა გივიკომ.
— ბართლომე რამ გაგახსენა? რა გჭირთ ეს დღეები თქვენ.მაგის მოსვლამდე არაფერი გეტკინოთ
ახლა უკვე გივიკომ დაიწყო სიცილით.
— მოდი ერთი სიმღერა ხომ არ დავცხოთ , ბე… რამდენი წელია ერთად არ გვიმღერია?!
ასე ვაღოლია… რა ხდება ? სულ ვოცნებობდი ამაზე,მაგრამ ნაღდი ბართლომე ხარ და რას გაგაგებინებდი?!ბებომ ჩონგური სწრაფად მოიტანა
მეგრულ ჰანგებზე უკეთესი სამყაროში თითქოს არაფერი არაა.
ბებო სკამზე ჩამოჯდა, ტკბილად დაიწყო სიმღერა. ბიჭებიც აყვნენ. ნიკოც კარგად მღეროდა
— “სქან გოლუა ფილო…როგორ გამახარეთ”
მათი სიმღერა სამყაროს მოეფინა….მომოვალი კი უკვე მათ ხელში იყო….ახალი ხაბუმელებისა და ჩხოროწყუელების