დეიძახის ლოდი
დეიძახის ლოდი გარშემოწერილობა- 16 მ; სიმაღლე- 5 მ; სავარაუდო წონა 150-160 ტონა;
დეიძახის ლოდი გარშემოწერილობა- 16 მ; სიმაღლე- 5 მ; სავარაუდო წონა 150-160 ტონა;
ცნობილი სპალეოლოგი იგორ ფიჩხაია მნიშვნელოვან ინფორმაციას ავრცელებს
მუხურის ცენტრიდან რამდენიმე კილომეტრში მდებარეობს ადგილი, რომელიც შურუბუმუს სახელითაა ცნობილი. იქ მოხვედრა მდინარე ხობისწყალზე განლაგებული ხიდის მეშვეობით ადვილად ხერხდება. თავიდან პატარა სივრცე გადაიშლება, სადაც სულ რამდენიმე კოტეჯია განთავსებული
ყალიჩონაში მოიპოვება ადამიანის უძველესი კვალი. არსებობს ტოპონიმიკის შესახებ განსხვავებუილი ხედვა. ნაწილი ადგილს ყალიჩავებს უკავშირებს, მეცნიერთა ჯგუფი ამ არგუმენტს უარყოფს ყალიჩონას მღვიმე მდებარეობა: ჩხოროწყუს რ-ნი, სოფელი ნაკიანი, 250-260 მ ზღვის დონიდან. დახასიათება. საქართველოს უგრძესი კლასტოკარსტული…
კარსტული მღვიმე მდინარე ზანის ხეობის მარცხენა ფერდობზე, 230 მ სიმაღლეზე (ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი). გამომუშავებულია ნეოგენური ასაკის კონგლომერატებსა და ქვიშაქვებში. მღვიმე სამსართულიანია, მთავარი (პირველი) დერეფნის სიგრძე 200 მ. სტალაქტიტური ნალექებით ღარიბია. გაედინება პატარა ნაკადული.
ჩხოროწყუ.სოფ თაია.ზესნახეს მღვიმე.სიგრძე 1500 მეტრი სიღრმე 300 მეტრი.ყველაზე სუფთა მღვიმე საქართველოში.(დასვრილი ფეხსაცმლით ჩასვლა აკრძალულია)ზესნახე მეგრული სიტყვაა და ნიშნავს მზეთუნახავს
მისასვლელი: მღვიმესთან მისვლა შეიძლება დაბა ჩხოროწყუდან ბილიკით (მანძილი 5კმ)მდებარეობა: ჩხოროწუს რ-ნი, მდინარე ოჩხომურის შენაკადი – ბუმეს ხეობა; სიმაღლე – 250მ, სიგრძე 400მ.
მდ. ხობისწყლის ხეობა (სოფ. მუხურის მიდამოებში) გამოირჩევა განუმეორებელი სილამაზით, უნიკალური ტყის მასივებით და ბუნების საინტერესო ფენომენებით – ჩანჩქერებით, გადაადგილებული ლოდებით, კარსტული წყაროებით (ვოკლუზებით), მღვიმეებით, სამკურნალო თვისებების მქონე თერმომინერალური წყაროებით (ლუგელა)…
ნაზოდელავო გულისხმობს ზოდელავების ნასახლარს. მღვიმე გადმოცემების მიხედვით შუა საუკუნეებში თავდაცვის საშუალებად გამოიყენებოდა.
მდებარეობა:მიგარიის კირქვული მასივი; სიღრმე 400 მეტრი, სიგრძე 1,5 კმ. მღვიმე იწყება 75 მეტრი სიღრმის ჭით.