ჩხოროწყუს ელექტრონული ქსელი
  • Georgian
    • English (English)
    • Русский (Russian)

Forgot your password?Register here

Login here
  • სიახლეები
  • ბლოგები
    • My city Chkhorotsku წარმოგიდგენთ რუბრიკას “ბლიც-ინტერვიუები”
    • Chkhorotsku from above
    • ავიაციის კუთხე
    • ანსამბლი “მარდუქი”
    • დათო ბებიას ხელოვნება
    • იაგო ქებურიას გვერდი
    • ლაშას ბლოგი
    • მასქურის ბლოგი
  • ადმინისტრაციული ერთეულები
    • ქალაქი ჩხოროწყუ
      • გარახა
      • ქალაქ ჩხოროწყუს FB
    • სოფელი ლესიჭინე
      • სოფელ ლესიჭინეს FB
    • კურორტი მუხური
      • მთიანი ჩხოროწყუ
      • კურორტ მუხურის FB
      • მუხურის ციფრული არქივი
    • სოფელი თაია
      • სოფელ თაიას FB
      • სოფელ თაიას ციფრული არქივი
    • სოფელი კირცხი
      • სოფელი სარაქონი
        • სოფელ სარაქონის FB
      • სოფელ კირცხის FB
    • სოფელი ახუთი
      • სოფელ ახუთის FB
    • სოფელი ხაბუმე
      • სოფელ ხაბუმეს FB
    • სოფელი ლეწურწუმე
      • სოფელ ლეწურწუმეს FB
    • სოფელი ჭოღა
      • სოფელ ჭოღას FB
    • სოფელი ნაფიჩხოვო
      • სოფელ ნაფიჩხოვოს FB
    • სოფელი ქვედა ჩხოროწყუ
      • სოფელ ქვედა ჩხოროწყუს FB
    • სოფელი ზუმი
      • სოფელ ზუმის FB
    • სოფელი ნაკიანი
      • სოფელ ნაკიანის FB
  • მუნიციპალეტეტი
    • ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის მერი
    • ჩხოროწყუს მერიის სტრუქტურა
    • ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის საკრებულო
    • მოსახლეობა
    • ჩხოროწყუს ბუნება
      • მთიანი ჩხოროწყუ
      • მღვიმეები
      • ტბები
      • მდინარეები
        • საბანაო ადგილები
    • ტოპონიმიკა
    • მუზეუმები და ისტორიული მნიშვნელობის სივრცეები
    • მუნიციპალიტეტისთვის დაქვემდებარებული იურიდიული პირები
    • უწყებების წარმომადგელობები და ფილიალები
    • განათლება
      • სკოლები
      • საბავშვო ბაღები ჩხოროწყუში და ა(ა)იპ “ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სკოლამდელი სააღმზრდელო დაწესებულება”
      • კულტურა
        • ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა
        • კულტურა და შემოქმედება
    • სასტუმროები
    • კერძო დაწესებულებები და ორგანიზაციები
    • პარტიული ორგანიზაციები
    • სპორტი
  • კულტურა და შემოქმედება
    • ფოლკლორი
    • ლაშა გახარიას პოეზია
    • აპოლონ ადონიას შემოქმედება
    • ანსამბლი “მარდუქი”
  • ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა
    • ეკლესიები და მონასტრები ტურიზმი ჩხოროწყუს ბუნება მდინარეები საბანაო ადგილები მთიანი ჩხოროწყუ მღვიმეები ტბები ქანდაკება, სკულპტურა ყველა
      ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა

      მოიდანახეს ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია

      July 11, 2020

      ეკლესიები და მონასტრები

      ლეგახარეს ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია

      June 15, 2020

      ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა

      სოფელ კირცხის წმინდა გიორგის სახელობის ტაძარი

      June 14, 2020

      ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა

      სანაროუშვილო, სოფელი ახუთი. ეკლესიის ფრაგმენტები

      May 10, 2020

      ეკლესიები და მონასტრები

      ლეახალეს წმინდა გიორგის ეკლესია ნაკიანში

      March 13, 2020

      ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა

      მუხურის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესია(საჩიქოვანო)

      March 13, 2020

      ტურიზმი

      მუხურის სიმბოლო – გიგანტური ჭადრის ხე

      November 10, 2020

      ტურიზმი

      იგორ ფიჩხაია მუხურის მღვიმის შესახებ ინფორმაციას და სურათს…

      September 23, 2020

      ტურიზმი

      ვისაც ტობავარჩხილი არ უნახავს

      June 10, 2020

      ტურიზმი

      გარახა, რომელსაც ჩვენ ჯერ კარგად არ ვიცნობთ

      May 31, 2020

      ტურიზმი

      დადიანების წყარო ( წყურგილი)

      January 14, 2020

      ტურიზმი

      დიდღალიშ ტობა

      November 4, 2019

      ჩხოროწყუს ბუნება

      მუხურის სიმბოლო – გიგანტური ჭადრის ხე

      November 10, 2020

      ჩხოროწყუს ბუნება

      იგორ ფიჩხაია მუხურის მღვიმის შესახებ ინფორმაციას და სურათს…

      September 23, 2020

      ჩხოროწყუს ბუნება

      დადიანების წყარო ( წყურგილი)

      January 14, 2020

      ჩხოროწყუს ბუნება

      დიდღალიშ ტობა

      November 4, 2019

      ჩხოროწყუს ბუნება

      კალალიშ (კოლიაშიშ) ტობა- ლურჯგულიანი ბუნება

      November 4, 2019

      ჩხოროწყუს ბუნება

      წაქაწყარიშ ტობა

      November 4, 2019

      მდინარეები

      ხაბუმის ( ჯუმითის) სკვერი

      October 30, 2019

      მდინარეები

      მდინარე ხურუ და ხეობა ( თაკო დარსალიას სურათები

      August 30, 2019

      მდინარეები

      მდინარე ხობწყარის სახელწოდების მოკლე ისტორიული ანალიზი და მისი…

      December 6, 2018

      მდინარეები

      ოგვარგვალე (თაია) და მდინარე შიშა

      January 12, 2018

      მდინარეები

      სოფელი ჭოღა,ოფუცხოლე

      December 5, 2017

      საბანაო ადგილები

      ხაბუმის ( ჯუმითის) სკვერი

      October 30, 2019

      საბანაო ადგილები

      მდინარე ხურუ და ხეობა ( თაკო დარსალიას სურათები

      August 30, 2019

      საბანაო ადგილები

      ოგვარგვალე (თაია) და მდინარე შიშა

      January 12, 2018

      საბანაო ადგილები

      სოფელი ჭოღა,ოფუცხოლე

      December 5, 2017

      მთიანი ჩხოროწყუ

      კალალიშ (კოლიაშიშ) ტობა- ლურჯგულიანი ბუნება

      November 4, 2019

      მთიანი ჩხოროწყუ

      წაქაწყარიშ ტობა

      November 4, 2019

      მთიანი ჩხოროწყუ

      შურუბუმუ, მდინარე დეიძახი და უნიკალური მღვიმე

      October 17, 2019

      მთიანი ჩხოროწყუ

      მოლაშქრეთა კლუბი “შარაშია”

      May 11, 2018

      მთიანი ჩხოროწყუ

      ტობა ტური გთავაზობთ

      April 11, 2018

      მთიანი ჩხოროწყუ

      მღვიმეების უცნაური სამყარო

      May 28, 2013

      მღვიმეები

      იგორ ფიჩხაია მუხურის მღვიმის შესახებ ინფორმაციას და სურათს…

      September 23, 2020

      მღვიმეები

      შურუბუმუ, მდინარე დეიძახი და უნიკალური მღვიმე

      October 17, 2019

      მღვიმეები

      ყალიჩონას მღვიმე

      August 17, 2019

      მღვიმეები

      სავეკუოს მღვიმე ( სოფელი ახუთი)

      August 17, 2019

      მღვიმეები

      ზესნახეს მღვიმე

      December 18, 2017

      მღვიმეები

      ნაკიანი-გარახას მღვიმე

      December 18, 2017

      ტბები

      დიდღალიშ ტობა

      November 4, 2019

      ტბები

      კალალიშ (კოლიაშიშ) ტობა- ლურჯგულიანი ბუნება

      November 4, 2019

      ტბები

      წაქაწყარიშ ტობა

      November 4, 2019

      ტბები

      გელა საჯაიას ფოტოები ტობავარჩხილიდან

      September 1, 2019

      ტბები

      სად არის ტობავარჩხილის ტბა ?

      November 8, 2013

      ტბები

      ტობავარჩხილი

      March 19, 2011

      ქანდაკება, სკულპტურა

      “ობელისკი”

      February 2, 2021

      ქანდაკება, სკულპტურა

      ჩხოროწყუში მდებარე წმინდა გიორგის ქანდაკების შესახებ აქამდე უცნობი…

      February 4, 2018

      ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა

      ოსინდალეს კომპლექსის ზედა ტერასა

      March 1, 2021

      ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა

      “ობელისკი”

      February 2, 2021

      ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა

      უკეთესად გავიცნოთ სოფელი ხაბუმე

      January 29, 2021

      ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა

      გავიცნოთ ისტორიული სოფელი ახუთი

      November 15, 2020

      ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა

      მუხურის სიმბოლო – გიგანტური ჭადრის ხე

      November 10, 2020

      ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა

      იგორ ფიჩხაია მუხურის მღვიმის შესახებ ინფორმაციას და სურათს…

      September 23, 2020

    • ეკლესიები და მონასტრები
    • ციხეები
  • ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ციფრული არქივი
    • აღმოაჩინე ადგილები ნაშრომები სოფელ თაიას ციფრული არქივი სოფელ ხაბუმეს ციფრული არქივი ჩხოროწყუს ძველი ისტორიები ციფრული ფოტომასალა მუხურის ციფრული არქივი ყველა
      აღმოაჩინე ადგილები

      გარახა, რომელსაც ჩვენ ჯერ კარგად არ ვიცნობთ

      May 31, 2020

      აღმოაჩინე ადგილები

      მუხურელი ლუკა თოლორდავა თავისი სოფლის წარსულს და თანამედროვეობას…

      May 6, 2020

      აღმოაჩინე ადგილები

      ვალერიან ახალაია გვარების ძირი ხატებისა და ტრადიციული დღესასწაულების…

      March 15, 2020

      ადმინისტრაციული ერთეულები

      ჯუმითის წმინდა გიორგის ეკლესიის ადგილი დღეს

      February 28, 2020

      აღმოაჩინე ადგილები

      დადიანების წყარო ( წყურგილი)

      January 14, 2020

      ნაშრომები

      პედაგოგ ლეო ცირამუას ციფრული არქივი

      February 11, 2021

      ნაშრომები

      ნუგზარ ჟვანია “ხაბუმელები მეორე მსოფლიო ომში”

      January 31, 2021

      ნაშრომები

      მეორე მსოფლიო ომის მონაწილეები (ნუგზარ ჟვანიას ხელნაწერი წიგნიდან)

      November 18, 2020

      ნაშრომები

      სოფელ ხაბუმის ისტორიიდან. ჯუმითი და მოიდანახე

      August 25, 2020

      ნაშრომები

      ვისაც ტობავარჩხილი არ უნახავს

      June 10, 2020

      ნაშრომები

      ტირილი და ქორწილი ჩვენში . გაზეთი “ცნობის ფურცელი”…

      May 8, 2020

      სოფელ თაიას ციფრული არქივი

      შეხვედრები სოფელ თაიაში

      March 1, 2021

      სოფელ თაიას ციფრული არქივი

      ოსინდალეს კომპლექსის ზედა ტერასა

      March 1, 2021

      სოფელ თაიას ციფრული არქივი

      ოცინდალის უძველესი ტაძრის შესასვლელი და ძელი

      November 11, 2020

      სოფელ თაიას ციფრული არქივი

      სამსონ თოდუას ცნობა “ოცინდალეს მონასტრის შესახებ

      December 12, 2019

      სოფელ თაიას ციფრული არქივი

      უნიკალური ფოტოსურათები, რომელიც 1905 წლის თაიასა და მუხურს…

      September 4, 2019

      სოფელ ხაბუმეს ციფრული არქივი

      ფოტოსურათები ხაბუმელების ოჯახიდან

      February 20, 2021

      სოფელ ხაბუმეს ციფრული არქივი

      ხაბუმის სკოლის ციფრული არქივი ( მესამე ნაწილი)

      February 18, 2021

      სოფელ ხაბუმეს ციფრული არქივი

      ბორჯომის პედაგოგიურ კურსებზე

      February 18, 2021

      სოფელ ხაბუმეს ციფრული არქივი

      სურათები ნაზი ახალაიას ოჯახიდან

      February 18, 2021

      სოფელ ხაბუმეს ციფრული არქივი

      ხაბუმის სკოლის ფოტოარქივი ( გაგრძელება)

      February 18, 2021

      სოფელ ხაბუმეს ციფრული არქივი

      საბჭოთა პერიოდის შენობები ჩხოროწყუს რაიონის სოფელ ხაბუმეში

      February 15, 2021

      ჩხოროწყუს ძველი ისტორიები

      ჩხოროწყუ 1962 წელი

      February 5, 2021

      ჩხოროწყუს ძველი ისტორიები

      ჩხოროწყუ 1971 წელს

      January 22, 2021

      ჩხოროწყუს ძველი ისტორიები

      ფოტოებზე აღბეჭდილი ხალხური შემოქმედება ჩხოროწყუში

      November 17, 2020

      ჩხოროწყუს ძველი ისტორიები

      სიმონ თოლორდავა- წითელი ტერორისტის ამბავი

      February 2, 2020

      ჩხოროწყუს ძველი ისტორიები

      ლაკადის ბუნტი ლეწურწუმეში

      February 2, 2020

      ჩხოროწყუს ძველი ისტორიები

      ლესიჭინე – წარსულიდან დღემდე

      February 1, 2020

      ციფრული ფოტომასალა

      ოსინდალეს კომპლექსის ზედა ტერასა

      March 1, 2021

      ციფრული ფოტომასალა

      1 მაისის დემონსტრაცია ჩხოროწყუში. 1982 წელი

      March 1, 2021

      ციფრული ფოტომასალა

      აღლუმი 1980 წელი

      February 22, 2021

      ციფრული ფოტომასალა

      ფოტოსურათები ხაბუმელების ოჯახიდან

      February 20, 2021

      ციფრული ფოტომასალა

      ხაბუმის სკოლის ციფრული არქივი ( მესამე ნაწილი)

      February 18, 2021

      ციფრული ფოტომასალა

      ბორჯომის პედაგოგიურ კურსებზე

      February 18, 2021

      მუხურის ციფრული არქივი

      მუხური და ლუგელას ხეობა წლების წინ

      November 11, 2020

      მუხურის ციფრული არქივი

      მუხურის საშუალო სკოლის ისტორიიდან

      November 10, 2020

      მუხურის ციფრული არქივი

      რესტორანი “ნაცხა”მუხურში

      November 10, 2020

      მუხურის ციფრული არქივი

      მუხური და მუხურელები

      November 11, 2020

      მუხურის ციფრული არქივი

      მუხური და მუხურელები მეორე ნაწილი

      November 12, 2020

      მუხურის ციფრული არქივი

      ობელისკი მუხურის ცენტრში

      November 11, 2020

      ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ციფრული არქივი

      შეხვედრები სოფელ თაიაში

      March 1, 2021

      ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ციფრული არქივი

      ოსინდალეს კომპლექსის ზედა ტერასა

      March 1, 2021

      ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ციფრული არქივი

      1 მაისის დემონსტრაცია ჩხოროწყუში. 1982 წელი

      March 1, 2021

      ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ციფრული არქივი

      აღლუმი 1980 წელი

      February 22, 2021

      ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ციფრული არქივი

      ფოტოსურათები ხაბუმელების ოჯახიდან

      February 20, 2021

      ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ციფრული არქივი

      ხაბუმის სკოლის ციფრული არქივი ( მესამე ნაწილი)

      February 18, 2021

    • ჩხოროწყუს ძველი ისტორიები
    • ციფრული ფოტომასალა
      • მუხურის ციფრული არქივი
      • სოფელ თაიას ციფრული არქივი
      • სოფელ ხაბუმეს ციფრული არქივი
    • აღმოაჩინე ადგილები
  • ჩხოროწყუს ისტორიული მუზეუმი
  • ადამიანები ჩხოროწყუდან
    • ახალი თაობა
    • ძველი ჩხოროწყუელები
  • განცხადებები
  • პროექტების ფინასური მხარდაჭერა
პროექტები ხორციელდება ააიპ "საქართველოს რეგიონების სამოქალაქო სივრცის" ეგიდით. ჩვენი არასამთავრობო ორგანიზაცია დამოუკიდებელია და მოქმედებს საქართველოს კანონმდებლობით, მედიის თავისუფლების პრინციპებით
ამბები ჩხოროწყუში
ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის ცენტრის ერთი სამუშაო...
მოსწავლეთა და მშობელთა საყურადღებოდ! საინტერესო შემოთავაზება, ვისაც ტექნოლოგიების...
სოფელ ჭოღის მკვიდრმა მამუკა შენგელიამ ათეული წლების წინ...
თამაშდება 2 კგ წაბლის და მთლიანი სეზონის (...
მოსწავლეები ბულინგის წინააღმდეგ
ხათუნა მიქავას პრეზენტაცია სათემო ლიდერთა კონფერენციაზე
ადვოკატი ელენე შენგელია ქველმოქმედების სანაცვლოდ უფასო იურიდიულ მომსახურეობას...
ზამთრის მარაგი გაჭირვებული ჩხოროწყუელებისათვის
ჩხოროწყუს კინოკლუბი “დუბლი” სათემო ლიდერთა შეკრებაზე გამორჩეულ პროექტთა...
სოფელ ხაბუმის სკოლაში არსებული ისტორიული მასალის საჯარო გამოქვეყნება...
ჩხოროწყუს ბუნება

ჩხოროწყუს რაიონის ბუნებრივი რესურსები

ავტორი chkhorotskuge February 28, 2013
ავტორი chkhorotskuge February 28, 2013

This post is also available in: English (English)

გთავაზობთ ჩხოროწყუელი მოსწავლეების ჩანაწერებს რაიონის ბუნებრივი რესურსების შესახებ

სასარგებლო წიაღისეული

ერთ დროს მთელი კავკასია ზღვით ყოფილა დაფარული. ამასთან დაკავშირებით რაიონის ტერიტორიაც ფრიად საინტერესო გეოლოგიური თავისებურებების მქონე მხარეა. აქ ნაპოვნი ფაუნისა და ფლორის კარგად შენახული ნაშთების შესწავლამ გეოლოგებს საშუალება მისცა დაედგინათ რაიონის ტერიტორიის გეოლოგიური განვითარების ისტორია. ღრმად ზღვაში მეტწილად თეთრი და ნაცრისფერი კირქვები ილექებოდა. ამჟამად კირქვები გაშიშვლებულია ოცინდალეს, მუხურისა და ნაფიჩხოვო-კურზუს მიდამოებში. კირცხის ტერიტორიაზე კირქვები მიწის სიღრმეშია განლაგებული, ნაკიანში, ახუთსა და ლეწურწუმეში გავრცელებულია კირქვიანი თეთრი კინგლომერატები. მეოთხეული პერიოდის მეორე ნახევარში ჩვენს კუთხეში, ისევე როგორც საქართველოს მთელს ტერიტორიაზე, წარმოიშვა ისეთივე გეომორფოლოგიური სახე, როგორიც ამჟამადაა. გეოლოგიურ- გეომორფოლოგიურმა პროცესებმა რაიონში დაგვიტოვეს ბუნების უნიკალური ძეგლები: გარახის მღვიმე მდ. ოჩხომურის შენაკად ბუმეს ხეობაში, ნაზოდელავოს და სავეკუოს მღვიმეები მდ. ზანის ხეობაში, ყალიჩონას მღვიმე, აგრეთვე “შურუბუმუს” მღვიმე ხობისწყლის წარმტაც ხეობაში. ეს მღვიმე მრავალდარბაზიანია, მორთულია სტალიქტიტებით და სტალაგმიტებით, ფარდებით და ჰიდროქიმიური აკუმულაციით, მღვიმის მიწისქვეშა მდინარეები და წყლები ულამაზესი სანახავია.
ძველი ისტორიული წყაროები კოლხურ ტომებს ასახელებენ როგორც უძველეს მეტალურგებს. სოფელ ჭოღაში 1972 წელს ი. ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის ინსტიტუტის კოლხეთის არქეოლოგიური ექსპედიციის მეორე რაზმის მიერ პროფესორ დავით ხუხუტაშვილის მეთაურობით ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად დადასტურდა ჩხოროწყუს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმის დირექტორის გრიგოლ შენგელიას მიერ მიკვლეული მეტალურგიის კერების არსებობა. აქ აღმოჩნდა ქუჩა-სახელოსნოს ნაშთები, რკინის იარაღები, საშენი მასალები, რკინის მადანი, ნაღვენთები, წიდა და სხვა, რომლებიც ქრონოლოგიურად ჩვ. წ. აღ. -მდე VIII-IV საუკუნეებით თარიღდება. აქ მაღალხარისხიანი პროდუქცია მიღებულია, როგორც მაგნეტიტური ქვიშისაგან, ისე რკინისაგან, რომელიც ადგილზე მოიპოვებოდა. ამ მიკვლევების მიხედვით სოფელ ჭოღასა და მის მეზობლად მდებარე ხაბუმეს ტერიტორიაზე დადასტურებულია რკინის სადნობი ხუთამდე სახელოსნოს არსებობა.
სოფელ ოჩხომურში ნაპოვნი ანტიკური ხანის სამოსახლოს ნაშთების შესწავლამ აჩვენა, რომ განვითარებული იყო მელითონეობა, კაჟის ფერადი ქვისაგან მძივების დამზადება, რომლებიც ნაპოვნია, როგორც მთელი, ისევე ნატეხების სახით. აღსანიშნავია, რომ ფერადი ქვის მძივების წარმოებისათვის ნედლეული ადგილზე მდ. ოჩხომურისა და მისი მარჯვენა შენაკადების ხეობაში მოიპოვებოდა.
როგორც ვხედავთ ძირითადი სასარგებლო წიაღისეული კირქვები და მინერალური წყლებია. სოფელ მუხურის მახლობლად აღმოჩენილია ანდეზიტ-ბაზალტის საბადო, რომელსაც სხვადასხვა ზედაპირის მოსაპირკეთებლად იყენებენ.

მარიამ კაჭარავა
სალომე კვირკველია
X კლასი

მდინარეები და ტბა

რაიონის ძირითადი მდინარეებია ხობისწყალი და ოჩხომური. ამ მდინარეებს ახასიათებს გაზაფხულის საზრდოობა, ანუ ისინი საზრდოობენ გაზაფხულზე მთებში ნადნობი თოვლისა და ყინულის წყლით. ვხვდებით ასევე წყაროებს, ჭებს და ა. შ. ხობისწყალი მდიდარია კალმახით.
ჩხოროწყუს რაიონის მდინარეთაგან ყველაზე მნიშვნელოვანია მდინარე ხობწყარი (ხობისწყალი), რომლის ზემო და ნაწილობრივ შუა დინება რაიონის ტერიტორიას შუაზე ყოფს. მდინარე ჩაუდის ჩხოროწყუს, ხობისა და სენაკის რაიონების ტერიტორიებს. იგი გამოედინება ოდიშის მთებიდან, სახელდობრ ტეხურის ზეგანიდან. ხალხში ამბობენ – ხობისწყლსა და მდინარე ტეხურს სათავე ერთ სასთუმალზე აქვთო, ერთი მოზრდილი ქვა (ტკილი) რომ არ ჰქონდეთ, ან ერთი იქნებოდა, ან მეორეო.
ხობისწყალი შავ ზღვას ერთვის რუდუტკალესთან (კულე) – სათავიდან შესართავამდე მდინარის სიგრძე 140 კილომეტრია. მისი შენაკადებია მარჯვნივ მდინარე ჭანწყალი და მარცხნივ ოჩხომური ზანაძგათი, რომლებიც თითქმის მთლიანად ჩხოროწყუს რაიონის ტერიტორიაზე ჩამოედინებიან.
ხობისწყლის ხეობას იყენებდნენ და იყენებენ ხე-ტყის ჩამოსაზიდად. ამ ხეობაში მდებარეობს საქვეყნოდ განთქმული სამკურნალო მჟავე წყალი ლუგელა და საკურორტო სოფელი – მუხური, სადაც მთელი ზაფხულის სეზონში ჩამოჰქრის სიმხნევისა და ჯანმაგრობის ელექსირისი –– მასქური. აქვეა საშენი ქვის კარიერი და კირის ქარხანა.
მდინარე ხობისწყალზე 60-იან წლებში აგებული იქნა საკოლმეურნეობათაშორისი ჰიდროელექტროსადგური – ჩხორჰესი. რომელიც დღეს კეძო საკუთრებას წარმოადგენს.
ოჩხომური ერთი პატარა მდინარეა კოლხეთში, მდინარე ხობისწყლის მარცხენა შენაკადი. ეს მდინარე გამოედინება სამეგრელოს მთების კალთებიდან, კერძოდ კურზუს მთის დასავლეთი ფერდობიდან, სოფელ ნაფიჩხოვოს გავლით შემოდის ჩხოროწყუს რაიონში, სამხრეთ დასავლეთით ჩაუდის სოფელ ჭოღას, სადაც მარცხენა მხრიდან იერთებს მოზრდილ ღელეებს –– დიჭყებს, ოღვაბეს, ჭოღაღალს და კირთხიმას. უფრო ქვემოთ ლეფირცხელედან გამოსულ ბუმეს, მარჯვენა მხრიდან –– ბოკისკურს და ამით გაუხვებული შემოდის ეგრეთწოდებულ ნაჯაგუს ხეობაში. გაივლის ჩხოროწყუს რაიონის ცენტრის აღმოსავლეთით, სადაც მას ერთვის ხობისწყლალი –– ჩხორჰესის არხი. ლეჯიქესთან კი იერთებს ჯოღორიაღალუს, სოფელ ქვედაჩხოროწყუს ქვემოთ უხვევს დასავლეთით და ლეტეშის პირდაპირ უერთდება მდინარე ხობისწყალს. ამ მდინარეთა შესაყართან იქმნება უბე –– სოფელი, რომელსაც, როგორც წესი, ეწოდება მდინარის სახელი –– ოჩხომური. (ძვ. სახვარა, ხორავების სოფელი). „ჩხომი“ მეგრულად თევზს ნიშნავს, „ოჩხომური“ სათევზაო ადგილს.
ამრიგად, უნდა დავასკვნათ, რომ სახელწოდება „ოჩხომური“ უპირველესად თევზით მდიდარი მდინარის სახელი იყო და შემდეგ შეერქვა ამ მდინარის განაპირა სოფელს.
მუხურის ტერიტორიაზე მდებარეობს ტბა „ტობავარჩხილი“, რომლის შესახებ ბევრი დაწერილა და თქმულა. ტობავარჩხილისთვის თვალის შევლების შემდეგ მზერა ცაშკიბულს აწყდება, მწვერვალი ხისტი მზერით თითქოს გვატყობინებს, რომ ამ მხარის ბატონპატრონია და გაიძულებს, მოწიწებით მოეპყრა მის სამფლობელოს.
ტობავარჩხილის შესახებ წარსულში ლეგენდა დაბადებულა. თქმულების მიხედვით, ვინც ტობაში ეცდებოდა ჭუჭყის განბანვას, უეცარი სასჯელი ევლინებოდა: ქორფა ღრუბლები წამში მოიყრიდნენ თავს და კოკისპირულ წვიმასთან ერთად დამაყრუებელი ჭექა-ქუხილით ტბის სიმშვიდის დამრღვევს აიძულებდნენ სწრაფად გაცლოდა იქაურობას. ირგვლივ დასადგურებულ სიმშვიდეს არჩვები თუ დაარღვევდნენ ან დამფრთხალი შურთხების გუნდი.
თათია გახარია
ეკა ადამია
XI კლასი

მინერალური წყლები
ლუგელა

მინერალური წყლები (მიწისქვეშა, ზოგჯერ ზედაპირული), დიდი რაოდენობით შეიცავს ბიოლოგიურად აქტიურ მინერალურ (იშვიათად ორგანულ) კომპონენტებს და აქვს განსაკუთრებული ფიზიკურ-ქიმიური თვისებები (ტემპერატურა, რადიოაქტიურობა და სხვა), ორგანიზმზე სამკურნალო გავლენას ახდენს, რის გამოც მათ სამკურნალო საშუალებად იყენებენ.
საკურორტო მეურნეობასა და ტურიზმის განვითარებისათვის რაიონში არსებობს სათანადო ბაზა. ესაა მთისა და ზღვის შეზავებული, ჟანგბადით მდიდარი ჰაერი, სამკურნალო მინერალური წყლები, მათ შორის ყველაზე მნიშვნელოვანია „ლუგელა“. ლუგელა მდებარეობს სოფელ მუხურის ჩრდილო–დასავლეთით, რაიონული ცუნტრიდან დაშორებულია 16 კმ-ით. ლუგელას ჩრდილო–აღმოსავლეთით მდებარეობს „ტობა-ვარჩხილი“ და მწვერვალი „ცაშკიბული“.
ხეობა იწყება სოფელ მუხურის ტერიტორიაზე, სადაც შურუბუმუს კანიონი მდებარეობს. ხეობა თითქმის 80 კმ-ის მანძილზეა წარმოდგენილი.

წყარო:

 

http://bit.ly/WsjcIr

  • Click to share on Twitter (Opens in new window)
  • Click to share on Facebook (Opens in new window)
0
FacebookTwitterWhatsappTelegram
წინა პოსტი
ხობისწყლის ხეობა ოთხმოციანი წლების დასაწყისში
შემდეგი პოსტი
როგორ მოვინახულოთ ტობავარჩხილი? პროფესიონალის რჩევები

მსგავსი სიახლეები

მუხურის სიმბოლო – გიგანტური ჭადრის ხე

November 10, 2020

დადიანების წყარო ( წყურგილი)

January 14, 2020

შურუბუმუ, მდინარე დეიძახი და უნიკალური მღვიმე

October 17, 2019

გიორგი ჩიქოვანის და ლევან გულუას სურათები (მეორე ნაწილი)...

January 6, 2018

ნაზოდელავოს მღვიმე

December 10, 2017

ხავერდოვანას მღვიმე

December 10, 2017

ხობისწყლის ხეობა ოთხმოციანი წლების დასაწყისში

February 28, 2013

შემოქმედება

ბექა ახალაია-თვითკმაყოფილება მწერლის პირველი მტერია

ანსამბლი “მარდუქი”- სოლისტი გვანცა მირცხულავა

ანსამბლი “მარდუქი”- ლაზური

ახალგაზრდა ლაშა გახარია მუხურში

ზოე ფრისკი- ხარისხიანი მუსიკა, რომელიც ჩხოროწყუელ გოგონას უკავშირდება

მათე ფირცხელავა- მომღერალი ჩხოროწყუდან

ლანა ლაგვილავა- წარმოშობით ნაფიჩხოვოელი მწერალი სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრში

“მოხეტიალე მუსიკოსები ” ჩხოროწყუს ეწვივნენ

12 წლის გიორგი ჭეჟიას შემოქმედება

ალექსანდრე ნარსიას მეგრული ლექსი ჩხოროწყუზე

განათლება

  • 1

    სსიპ აფხაზეთის N10 საჯარო სკოლის კინოკლუბი “დუბლი”

    February 9, 2018
  • 2

    აფხაზეთის №10 საჯარო სკოლა (გიმნაზია)

    October 27, 2019

Instagram

აგრარული ბაზარი სოფელ ხაბუმეში 60-ნ წლებში
1 month ago by chkhorotsku_georgia აგრარული ბაზარი სოფელ ხაბუმეში 60-ნ წლებში
მდინარე ხურუ. წყლის ძალა და სილამაზე (ლანი ე ) #ledarsale...
4 weeks ago by chkhorotsku_georgia მდინარე ხურუ. წყლის ძალა და სილამაზე (ლანი ე )  #ledarsale   #chkhorotsku   #samegrelophoto 
Geo Gene ანსამბლი ჩხოროწყუდან #chkhorotsku #folclor #geogene
2 months ago by chkhorotsku_georgia Geo Gene ანსამბლი ჩხოროწყუდან  #chkhorotsku   #folclor   #geogene 
ჩხოროწყუ დღეს #რაამამული
5 months ago by chkhorotsku_georgia ჩხოროწყუ დღეს #რაამამული
გიორგი კეკელიძე სტუმრად ჩხოროწყუში დანარჩენი? იქნება მალე :) #chkhorotsku
1 day ago by chkhorotsku_georgia გიორგი კეკელიძე სტუმრად ჩხოროწყუში დანარჩენი? იქნება მალე :)  #chkhorotsku 
სანახევროდ ჩამოთოვლილი ღუნჯი🥰 დაუმუშავებელი. ავტორი პაპუნა არახამის
2 months ago by chkhorotsku_georgia სანახევროდ ჩამოთოვლილი ღუნჯი🥰 დაუმუშავებელი. ავტორი პაპუნა არახამის
Sqvam suq #chkhorotsku
1 month ago by chkhorotsku_georgia Sqvam suq  #chkhorotsku 
ცაშკიბულის ტობავარჩხილი პანტელეიმონ გულორდავას ფანტასტიური ფოტო. #chkhorotsku #tobavarchkhili #panteleimongulordava
3 weeks ago by chkhorotsku_georgia ცაშკიბულის ტობავარჩხილი პანტელეიმონ გულორდავას ფანტასტიური ფოტო.  #chkhorotsku   #tobavarchkhili   #panteleimongulordava 
#chkhorotsku #samegrelo
1 month ago by chkhorotsku_georgia  #chkhorotsku   #samegrelo 
ჯუმბერ იზორია და ვალერი დიჭინავა გილოცავთ
2 months ago by chkhorotsku_georgia ჯუმბერ იზორია და ვალერი დიჭინავა გილოცავთ

პროექტები ხორციელდება ააიპ "საქართველოს რეგიონების სამოქალაქო სივრცის" ეგიდით. ჩვენი არასამთავრობო ორგანიზაცია დამოუკიდებელია და მოქმედებს საქართველოს კანონმდებლობით, მედიის თავისუფლების პრინციპებით

ასევე იხილეთ:x

მუხურის სიმბოლო – გიგანტური ჭადრის ხე

November 10, 2020

ნაზოდელავოს მღვიმე

December 10, 2017

დადიანების წყარო ( წყურგილი)

January 14, 2020
  • Georgian
  • English
  • Russian